Wat zijn soa?

De afkorting soa staat voor ‘seksueel overdraagbare aandoeningen’, ook wel geslachtsziekten genoemd. Per jaar lopen in Nederland naar schatting ruim honderdduizend mensen – hetero’s en homo’s, mannen en vrouwen – soa op. De meest voorkomende soa in Nederland zijn chlamydia, genitale wratten, gonorroe, hepatitis B, herpes genitalis, hiv (ook hiv is een soa) en syfilis.

Soa loop je op via seks. Verschillende soa worden op verschillende manieren overgedragen. Via sperma, bloed, vaginaal vocht en bij contact tussen slijmvliezen in je mond, je vagina, penis en anus.

Door veilig te vrijen, kun je hiv-overdrachtvoorkomen en is de kans op andere soa kleiner, maar niet helemaal uitgesloten. Daarom is het belangrijk om je ieder half jaar te laten testen.

Meer informatie over veilig vrijen voor jongens en mannen, vind je op mantotman.nl.

Welke soa zijn er?

De meest voorkomende soa in Nederland zijn chlamydia, genitale wratten, gonorroe, hepatitis B, herpes genitalis, hiv (ook hiv is een soa) en syfilis.

Mannen die seks hebben met mannen lopen daarnaast risico op hepatitis A, hepatitis C, pisbuisontsteking, schaamluis, schurft, trichomonas en LGV.

Sommige soa loop je op via een bacterie, zoals chlamydia, syfilis en gonorroe. Hiv, herpes, genitale wratten, hepatitis A, B en C worden veroorzaakt door een virus. Deze soa zijn daarom ook moeilijker of helemaal niet te genezen. Tegen sommige soa kun je je echter laten vaccineren, zoals tegen hepatitis A en B. Bij de GGD kun je je gratis laten vaccineren tegen hepatitis B. Kijk voor meer informatie op de site van Man of Mietje en maak online een afspraak.

De kans dat je als meisje een soa van een ander meisje krijgt, is klein. Er zijn wel manieren om veilig als meisje met meisjes te vrijen. Zie: Hoe kunnen lesbische vrouwen veilig vrijen?

Meiden die ook seks hebben met jongens, lopen een groter risico op soa, bijvoorbeeld door met een jongen te neuken zonder condoom. Meiden kunnen daarnaast vaginale infecties oplopen zoals bacteriële vaginose of candida (schimmel), maar dit zijn geen soa. Het zijn beide infecties in de vagina die goed te behandelen zijn.

Kijk voor algemene informatie over seks en soa op mantotman.nl of sense.info.

Hoe herken je soa?

Als je iets merkt van een soa, is het bijvoorbeeld een branderig gevoel bij het plassen, zweertjes, wratjes of blaasjes rond of in je anus, vagina of mond. Ook kun je afscheiding of pus uit je penis, vagina of anus krijgen, pijn bij het poepen, het gevoel dat je nodig moet plassen, terwijl er bijna niks komt of jeuk rondom je penis, vagina of anus.

Het vervelende van soa is dat je heel vaak niets merkt. Het kan jaren duren voordat de eerste verschijnselen optreden. Dan kan een soa al ernstige gevolgen hebben. Als meiden niet weten dat ze chlamydia hebben en zich niet laten behandelen, kunnen ze er op lange termijn onvruchtbaar van worden.

Voor jongens en mannen geldt dat ze soa gemakkelijk kunnen doorgeven als ze er onbehandeld mee door blijven lopen. Ook kunnen sommige soa verergeren als je er langer onbehandeld mee doorloopt. Sommige soa zijn beter te behandelen vlak na de besmetting, dan later.

Het is dus belangrijk dat je je regelmatig laat testen, ook als je geen klachten hebt.

Meer informatie over soa kun je vinden op mantotman.nl en op sense.info.

Hoe krijg je een soa?

Je kunt hiv en andere soa oplopen via onbeschermd contact tussen penis, vagina of anus. Neuken zonder condoom en voldoende glijmiddel is dus niet veilig, zowel voor een man en een vrouw, als voor twee mannen.

Pijpen zonder condoom is veilig voor hiv als je partner niet klaarkomt in je mond. Sperma in je mond betekent een risico op hiv-overdracht. Bij het pijpen kun je wel andere soa oplopen, ook al komt je partner niet klaar in je mond. Het likken van de vagina van je partner is veilig voor hiv, tenzij zij ongesteld is.

Onbeschermd contact tussen mond, penis, anus of vagina geeft een risico op soa. Ook via wondjes kun je iets oplopen of overbrengen. Ook als twee vrouwen hun vagina’s tegen elkaar aan duwen, of als een vrouw eerst de ander en daarna zichzelf vingert, kan zij soa overdragen. Hetzelfde geldt voor twee mannen die eerst de ander en daarna zichzelf aftrekken. Je loopt dan de kans dat je via vaginavocht, voorvocht of sperma een soa overbrengt.

Door veilig te vrijen, met condoom, voorkom je dat je hiv oploopt. De kans op andere soa wordt er kleiner door, maar is niet uitgesloten.

Op de site van Man tot Man lees je de risico’s per sekstechniek voor jongens die seks hebben met jongens.

Hier lees je hoe meiden die met meiden vrijen, het veilig kunnen doen.

Wat is hiv?

Hiv is het virus dat de ziekte aids veroorzaakt. Hiv is een afkorting van Human Immunodeficiency Virus. Het breekt het menselijke afweersysteem af. Het lichaam van iemand die besmet is met hiv, wordt daardoor vatbaar voor allerlei infecties en bepaalde vormen van kanker, waartegen het zonder hiv wél bestand zou zijn.

Wanneer je met het hiv-virus besmet bent, kun je dus allerlei ziektes oplopen omdat je afweersysteem niet meer goed functioneert. Iemand die besmet is met hiv, wordt niet meteen ziek. Het kan jaren duren voordat dat gebeurt. Je kunt dus wel hiv hebben, maar nog geen aids.

Zie ook: Wat is het verschil tussen hiv en aids? Meer informatie over hiv vind je op mantotman.nl

Wat is het verschil tussen hiv en aids?

Hiv is het virus dat de ziekte aids veroorzaakt. In tegenstelling tot bijvoorbeeld het griepvirus kun je het hiv-virus oplopen zonder direct ziek te worden. Het kan wel even duren voordat je ernstige klachten krijgt. Daarom is hiv iets anders dan aids.

Iemand die het hiv-virus heeft opgelopen, wordt seropositief genoemd. Of iemand seropositief is, kun je niet zien. Maar hij of zij kan het virus wel doorgeven aan anderen, bijvoorbeeld door onveilig te vrijen. Daarom is het altijd belangrijk om veilig te vrijen: een condoom en voldoende glijmiddel te gebruiken bij het neuken en geen sperma in de mond bij het pijpen. Met een test kan vastgesteld worden of iemand besmet is met het hiv-virus, zie ook Wat kun je doen als je hiv hebt?

Het hiv-virus tast op termijn het afweersysteem aan en veroorzaakt de ziekte aids. Aids is een ernstige ziekte die niet te genezen is. Vroeger gingen mensen eraan dood. Tegenwoordig bestaan er gelukkig medicijnen tegen aids: hiv-remmers. Genezing is echter niet mogelijk, zie ook: Wat zijn hiv-remmers?

Het woord aids is een afkorting van Acquired Immune Deficiency Syndrome: vertaald als een ziekte waarbij het afweersysteem van de mens niet meer goed functioneert.

Meer informatie over hiv en aids vind je onder meer op mantotman.nlen bij Sense, Soa Aids Nederland en de Hiv Vereniging Nederland.

Hoe kun je hiv oplopen?

De kans op een hiv-infectie is het grootst als je geen condoom en glijmiddel gebruikt tijdens (vaginaal of anaal) neuken. Je loopt ook risico als het condoom tijdens het neuken afglijdt of scheurt. Ook als er sperma of menstruatiebloed in je mond komt, loop je risico op een hiv-infectie.

Verder kan hiv overgedragen worden door het spuiten van drugs met eerder gebruikte naalden, van moeder op kind tijdens de bevalling, wanneer de moeder besmet is met  hiv, of via bloedtransfusies met hiv-besmet bloed.

Wanneer iemand hiv heeft, bevatten bloed en sperma het virus. In vaginaal vocht en voorvocht is de concentratie lager, maar ook via dit vocht kan het virus overgedragen worden. In speeksel, zweet, traanvocht, urine en ontlasting kan het virus wel aanwezig zijn maar is de concentratie te laag om een infectie te kunnen veroorzaken.

Als je andere soa hebt, kun je gemakkelijker geïnfecteerd raken met hiv. Ook vergroot een soa de kans dat je hiv overdraagt.

Lees meer over de overdracht van hiv op mantotman.nl.

Zonder condoom geneukt? Condoom gescheurd of afgegleden? Doe dan snel de PEP check op mantotman.nl.

Wat kun je doen als je hiv hebt?

Je hebt een hiv-test laten doen en nu blijk je seropositief. Dat kan een grote schok zijn. Hiv is ten slotte een ongeneeslijke ziekte. Je moet dus de tijd nemen om aan het idee te wennen. De persoon die je de uitslag vertelt, kan je meer informatie geven over leven met hiv.

Vervolgens kom je onder controle van een hiv-behandelaar. Hij of zij checkt regelmatig je viral load: de hoeveelheid virusdeeltjes in je bloed. Als deze hoger is, gaat het slechter met je gezondheid. Dan kun je ervoor kiezen om met medicatie te beginnen, in overleg met je behandelaar. Hiv-remmers kunnen de effecten van hiv langdurig onderdrukken.

Op tijd beginnen met hiv-remmers is verstandig. Niet testen en wachten totdat je echt ziek wordt, kan betekenen dat je te laat met medicatie begint. Je lichaam kan dan al blijvende schade opgelopen hebben door het virus.

Als je onder behandeling bent bij een ziekenhuis kun je met al je vragen terecht bij de hiv-verpleegkundige. Het is belangrijk dat je de dingen waarmee je zit met iemand bespreekt.

De Hiv Vereniging Nederland geeft veel informatie over leven met hiv. Op mantotman.nl staat ook veel informatie over leven met hiv.

Wat zijn hiv-remmers?

Sinds 1995 bestaan er medicijnen waarmee mensen met hiv behandeld kunnen worden. Deze behandeling bestaat meestal uit een combinatie van verschillende hiv-remmers, en wordt daarom ook wel combinatietherapie genoemd.

In veel gevallen vertraagt deze behandeling de vermenigvuldiging van het virus. Mensen die hiv-remmers gebruiken, krijgen dus minder snel aids. Tegelijkertijd is de therapie zwaar en heeft (ernstige) bijwerkingen.

Ook is het moeilijk om de behandeling consequent vol te houden. Voor de rest van je leven moet je medicijnen innemen, vaak meerdere keren per dag op een vast tijdstip. Dat betekent dat je heel regelmatig moet leven. Als niet telkens op de juiste tijd je medicatie neemt, loop je grote kans dat de medicijnen niet meer werken. Het virus kan dan resistent (ongevoelig) worden voor de medicijnen.

Kijk voor meer informatie over de behandeling van hiv op mantotman.nl.